Szanowni Państwo,

Potrzeba zmian w zakresie uregulowania standardu jakości żywienia oraz wymagań obowiązujących przy prowadzeniu żywienia w szpitalach jest sygnalizowana w Polsce od lat. Już w 2009 r. żywienie w szpitalach publicznych negatywnie oceniła Najwyższa Izba Kontroli. Raport z przywołanej kontroli wykazał nieprawidłowości w zakresie jakości posiłków, sposobu ich przygotowania oraz dystrybucji. Niejednokrotnie w tej sprawie głos zabierał Rzecznik Praw Obywatelskich, do którego spływały informacje od pacjentów wskazujące na niewłaściwą jakość żywienia, apelując do Ministra Zdrowia o uregulowanie kwestii żywienia w szpitalach2. W sprawie nie pozostał też obojętny Rzecznik Praw Pacjenta, który m.in. wystąpił do Głównego Inspektora Sanitarnego z prośbą o przeprowadzenie kontroli żywności oraz jakości żywienia w podmiotach leczniczych3. Dlatego też przyjęcie regulacji prawnej w tym zakresie jest w pełni uzasadnione i zasługuje na szczególne poparcie. Projekt rozporządzenia stwarza możliwość rozwiązania jednego z ważnych, systemowych problemów, który obniża jakość szerokorozumianej opieki szpitalnej i przekłada się negatywny odbiór ze strony pacjentów procesu hospitalizacji. O ile więc w pełni rozumiemy potrzebę przyjęcia regulacji prawnej w tej materii, w naszej ocenie, w zaproponowanej obecnie przez projektodawcę formie Projekt rozporządzenia nie powinien wejść w życie. Poniżej przedstawiamy szczegółową argumentację, która wskazuje zidentyfikowane przez nas problemy oraz proponowane rozwiązania, co do których wyrażamy przekonanie, że w znacznie większym stopniu przełożą się na zwiększenie jakości odżywiania pacjentów. W naszej ocenie kluczowe dla całego Projektu rozporządzenia jest rozróżnienie dwóch odmiennych od siebie pojęć, tzn. zbiorowego żywienia szpitalnego od leczenia żywieniowego. Projekt rozporządzenia swoim zakresem obejmować powinien jedynie pierwsze z nich, tj. zbiorowe żywienie szpitalne, a więc standardowe posiłki podawane pacjentom jako konieczny element hospitalizacji (czyli świadczenie towarzyszące w rozumieniu ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych), ale pozbawiony sam w sobie celu leczniczego. Poza zakresem projektowanych przepisów powinno znaleźć się leczenie żywieniwoe, które stanowi indywidualnie dobrane świadczenie opieki zdrowotnej nakierowane na poprawę stanu zdrowia konkretnego pacjenta (a które regulowane jest także przez obowiązujące już przepisy). Jest to szczególnie istotne, bowiem jeżeli zgodnie z oceną wyrażoną w ocenie skutków regulacji żywienie pacjentów stanowi świadczenie zdrowotne, będzie to rodziło szereg poważnych konsekwencji systemowych, potencjalnie przynosząc wręcz kuriozalne skutki (jak się bowiem wydaje, należałby przyjąć, że skoro odżywianie stanowi świadczenie zdrowotne, osoba żywiąca pacjenta udziela mu świadczeń zdrowotnych, co wiąże się np. z potrzebą poszanowania praw pacjenta, ryzykiem błędu medycznego i związanej z tym odpowiedzialności). Mając na uwadze przyjęcie regulacji zapewniającej możliwie najlepszy standard odżywiania, w dalszej części stanowiska przedstawiamy nasze komentarze odnoszące się do Projektu rozporządzenia zarówno na poziomie treści normatywnej, jak i treści uzasadnienia oraz oceny skutków regulacji. Z uwagi na charakter uwag prezentujemy je z podziałem na uwagi o charakterze ogólnym oraz szczegółowym, odnoszącym się do konkretnych zapisów w Projekcie rozporządzenia. Jesteśmy przy tym głęboko przekonani o potrzebie zmiany Projektu rozporządzenia, a przedstawione przez nas uwagi, komentarze i propozycje mają na celu zadbanie o interes pacjentów i wysoką jakość polskiego systemu ochrony zdrowia.

Zachęcamy Państwa do zapoznania się ze stanowiskiem wypracowanym przez Polskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego, Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu oraz Polskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego Dzieci.